กวีนิพนธ์เรื่องนี้เป็นเรื่องราวเชิงบันทึกของชีวิตตอนหนึ่งของผู้ประพันธ์ ระหว่าง พ.ศ. 2513-2524 ตั้งแต่ยังเป็นนักศึกษาวัยรุ่นกลุ่มก้าวหน้ามีอุดมการณ์สูงส่ง จวบจนกระทั่งได้ตระหนักความจริงของชีวิตที่ถูกธรรมชาติกำหนดสาระของบันทึกนี้มีทั้งความใฝ่ฝัน ปรัชญาชีวิตและอุดมการณ์ของคนหนุ่มสาว และตัวผู้เขียนเองก็ได้ปฏิบัติตามอุดมการณ์นั้นอย่างถึงที่สุดจึงได้พบว่าทุกชีวิตต้องเป็นไปตามกฎเกณฑ์ของธรรมชาติ ดังเช่นชีวิตของผู้เป็นแม่นั้น ไม่เพียงแต่กำหนดอนาคตของลูกเท่านั้นหากรวมทั้งชีวิตตนเองและผู้ใกล้ชิดนอกจากนั้นแล้ว บทกวีเหล่านี้ยังมีคุณค่าในด้านการปลุกสำนึกของสังคมเกี่ยวกับฐานะและบทบาทใหม่ของผู้หญิง ผู้ประพันธ์มีความกล้าที่จะเปิดเผยและถ่ายทอดประสบการณ์จากความมุ่งมั่นในอุดมการณ์ ตลอดจนความหวังของตนเองที่จะประสบความสำเร็จ ในด้านวรรณศิลป์ ผู้ประพันธ์ใช้ภาษา ถ้อยคำ และกลวิธีการเขียนที่มีพลังถ่ายทอดอารมณ์และความคิดของตนเองสู่ผู้อ่าน อีกทั้งยังสามารถผสานจินตนาการให้กลมกลืนได้กับประสบการณ์ในชีวิต สารบัญ คำนำสำนักพิมพ์ คำนำกวี 2513-2515 ห้วงคำนึง สันติภพ นิยายยาง ปรัชญาราตรี ว่าง และแล้วก็เลือนไป จุดหมาย 2516-2519 ดอกไม้จะบาน สุสานทราย บันทึกกลับกระบือหนุ่ม ไฟ-วิญญาณ; งาน-ชีวิต ปณิธานหนุ่มสาว อหังการของดอกไม้ 2520-2522 ความในใจจากภูเขา หนุ่มสาวคือกาพย์กลอนแห่งป่าเขา พักพล อนุสาวรีย์ ส่งใจไปบ้าน บินหลา ยิ้มของแม่โพสพ 2522-2523 ชีวิต ลูก กล่อมลูกยามไกล ไปลำเลียง คนหาปลา นิทานชายแดน ตะวันตกดินที่ซับฟ้าผ่า พินัยกรรม หิ่งห้อย เศษธุลี 2524-2528 ชีวิตและเงื่อนไข หมายเหตุจากเมืองหนาว มากับสายลมเดือนสิงหาฯ อันเป็นทางผ่าน เกี่ยวกับกวี